صنعت گوشی‌های هوشمند حالا به یکی از سودآورترین صنایع دنیا تبدیل شده و به همین دلیل تقریباً هر شرکت بزرگی حداقل اندیشه حضور در این بازار را از سر خود گذرانده است. داستان موفقیت هواوی داستان جالبی است که کماکان هم ادامه دارد و در این مطلب نگاهی به آن خواهیم انداخت.

در کنار بزرگانی مثل اپل، سامسونگ، ال‌جی و سونی که سابقه زیادی در این بازار دارند حالا استارت‌آپ‌ها و کمپانی‌های نوپایی مثل وان‌پلاس، شیائومی، ریزر و اسنشال نیز توانسته‌اند مخاطبین و مشتریانی برای خود دست‌وپا کنند. هواوی که سال‌هاست در زمینه فناوری مخابراتی فعالیت داشته نیز چند سال پیش وارد بازار گوشی‌های هوشمند شده و حالا توانسته به یک جایگاه ارزشمند دست پیدا کند.

هواوی کیست؟

در اولین سال‌های تأسیس هواوی به هر کارمند تنها یک پتو و تشک داده می‌شد و چند کارمند درون یک دفتر کار می‌خوابیدند. امروز هم کارمندان می‌توانند پس از یک‌سال کار در هواوی یک قرارداد اختیاری امضا کنند و بخشی از روزهای مرخصی و اضافه‌کاری خود را ببخشند!

با وجود ۷۳ سال سن ژنگ‌فی هنوز هم یک چهره شاخص و تأثیرگذار در فعالیت‌های روزانه هواوی محسوب می‌شود و به عنوان یک مدیر در این شرکت حضور دارد. هواوی همچنین در سال ۲۰۱۴ پس از شیوع ابولا در کشورهای آفریقای غربی برخلاف بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی دفاتر خود را تعطیل نکرد و بعدها به کارمندان خود که در آن شرایط حاضر به کار شدند پاداش اهدا کرد.

در هواوی همچنین سهام به شکل نسبتاً یکسانی تقسیم شده است. جالب است بدانید ژنگ‌فی تنها ۱٫۴ درصد از سهام هواوی را در اختیار داشته و بقیه سهام در اختیار ۸۰ هزار کارمند دیگری است که طی سالیان کار توانسته‌اند سهمی به دست بیاورند. هواوی البته در این زمینه بسیار سخت‌گیر است و تنها به کارمندان بسیار خوب سهام هدیه می‌دهد. ایده این است که هم مسئولیت‌ها و هم منفعت‌ها بین همکاران تقسیم شود. رن می‌گوید:

من می‌خواهم همه مانند رئیس رفتار کنند.

این شیوه مدیریت و اداره تأثیر چشمگیری بر دریافت سود کارکنان دارد. کارمندان هواوی نه‌تنها حقوق سالانه دریافت می‌کنند بلکه اگر در پست‌های خاصی باشند سود سهام و پاداش نیز دریافت می‌کنند. با این‌که هواوی یک شرکت خصوصی است و جزئیات دقیق مشخص نیست اما در سال ۲۰۱۵ حدود ۱۰۰۰ کارمند هواوی هر کدام بیش از ۵ میلیون یوآن (حدود ۷۷۰ هزار دلار) درآمد داشته‌اند.

مدیریت در هواوی از سال ۲۰۱۱ به صورت چرخشی تغییر می‌کند. در حال حاضر علاوه بر ژنگ‌فی، گو پینگ (مالی)، کن هو (منابع انسانی) و اریک ژو (استراتژی کسب‌وکار) جز تیم مدیریتی اصلی بوده و هر کدام برای ۶ ماه نقش مدیرعامل را ایفا می‌کنند.

تحقیق و توسعه؛ شرط اول پیشرفت

با این‌که بسیاری از شرکت‌های حاضر در این بازار بخش بزرگی جهت تحقیق و توسعه (R&D) ندارند اما هواوی اهمیت ویژه‌ای برای این بخش قائل است. این شرکت در ابتدا به عنوان یک آژانس فروش یک شرکت هنگ‌کنگی فعالیت می‌کرد و در دهه ۱۹۸۰ صنعت تولید چین بسیار جوان بود. بسیاری از شرکت‌های چینی سعی می‌کردند با همکاری کسب‌وکارهای خارجی از آن‌ها یاد بگیرند اما رن در عوض تصمیم گرفت تا فناوری‌های خارجی را مهندسی معکوس کرده تا بتواند به جای همکاری با خارجی‌ها رقابت کند.

این استراتژی جواب داد و هواوی توانست ظرف مدت کوتاهی بازار تلکام داخلی را در دست بگیرد. این شرکت سپس به تهیه زیرساخت‌های مخابراتی برای شبکه‌های موبایلی مشغول شد و توانست تا سال ۲۰۱۲ به بزرگ‌ترین سازنده تجهیزات مخابراتی دنیا تبدیل شود.

داگ کلارک یک وکیل متخصص در زمینه مالکیت معنوی می‌گوید:

این موضوع در زمینه تجهیزات مخابراتی بسیار واضح است. اگر شرکت‌ها پتنت‌های خودشان را داشته باشند می‌توانند هر مبلغ دلخواهی را از شرکت‌هایی که به آن فناوری نیاز دارند طلب کنند. اگر مورد شکایت قرار بگیرند می‌توانند متقابلاً شکایت کنند.

به‌طور مثال شرکت بزرگ شبکه سیسکو اخیراً پس از شکست در یک دادگاه مجبور شد قول بدهد طراحی محصولاتش را تغییر بدهد. اما هواوی درس خود را آموخته و می‌تواند با گنجینه پتنت‌های خود نقش مهاجم را داشته باشد و نه مدافع. این شرکت تنها در سال ۲۰۱۸ بیش از ۵۴۰۰ پتنت ثبت کرده تا بزرگ‌ترین دارنده حق اختراع در دنیا باشد.

هواوی یک استراتژی مشخص را برای پر کردن و تصاحب پتنت‌ها پیش گرفته است. این صنعت جایی‌ست که در اختیار داشتن پتنت‌ها بسیار مفید است و به همین دلیل شرکت‌ها تا می‌توانند پتنت جمع می‌کنند!

تغییر استراتژی هواوی به گسترش جهانی این برند کمک شایانی کرد و در کنار آن نوآوری را نیز در هواوی رشد داد. بودجه تحقیق و توسعه در هواوی در سال گذشته ۹٫۲ میلیارد دلار بوده که آن را در میان ۹ شرکت برتر دنیا قرار می‌دهد. حدود ۶۰ درصد از کارمندان هواوی مهندس هستند، درحالی‌که این عدد در گوگل تنها ۴۰ درصد است. همچنین از ۱۹۴ هزار کارمند هواوی بیش از ۹۶ هزار نفر آن‌ها در بخش تحقیق و توسعه فعال هستند.

هواوی هرساله ۱۰ تا ۱۵ درصد از درآمد سالانه خود را در بخش تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کند. بودجه ده ساله هواوی در این بخش تاکنون به ۷۳ میلیارد دلار رسیده است. این شرکت ۱۴ مرکز تحقیقاتی و ۳۶ مرکز نوآوری در سراسر دنیا دارد.

حرکت به سوی تلفن همراه

با این‌که هواوی در دهه‌های اخیر تکنولوژی گوشی‌های هوشمند بسیاری را تولید کرده و حتی گوشی‌هایی را با برند سایر شرکت‌ها تولید کرده و فروخته است اما این شرکت تصمیم گرفت از سال ۲۰۱۱ به صورت جدی با برند خود وارد گود شود.

هواوی که رشد صنعت موبایل و فرصت پیش رو را به خوبی دیده بود تصمیم گرفت خودش هم بخشی از تولیدکنندگان این صنعت پرسود باشد. شاید در ابتدا پرچم‌داران این شرکت نسبت به رقبا گزینه‌های جذابی نبودند و هواوی مجبور بود قیمت پایین‌تری را برای آن‌ها در نظر بگیرد اما حالا پرچم‌دارانی مثل سری گوشی‌های پی ۴۰ نشان داده‌اند که این شرکت می‌تواند نوآور و پیشتاز هم باشد. قابلیت‌هایی مثل زوم پریسکوپی، استفاده از سنسورهای بزرگ، حالت شب پیشرفته، شارژ فوق سریع بی‌سیم و همچنین طراحی‌های جذاب از ویژگی‌های اصلی پرچم‌داران این شرکت هستند.

نوآوری ۵G

شکی نیست که نسل پنجم شبکه تلفن همراه دیر یا زود همه‌گیر خواهد شد. در این میان شرکت‌هایی که زودتر پا به این عرصه گذاشته باشند موفق‌تر خواهند بود. از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ هواوی بیش از ۴ میلیارد دلار در زمینه تحقیقات ۵G شامل تراشه، متریال، الگوریتم، آنتن‌، خنک‌کنندگی و … سرمایه‌گذاری کرده است. نتیجه این سرمایه‌گذاری ۲۰ درصد از کل پنتن‌های ضروری استاندارد ۵G با بیش از ۲۱ هزار مشارکت بوده است.

تراشه Kirin 990 هواوی به اتصال ۵G مجهز بوده و گوشی‌های میت ۳۰ و سری پی ۴۰ این شرکت از این فناوری بهره‌مند هستند. این شرکت همچنین افتخاراتی از جمله اولین گوشی ۵G دوحالته (میت ۲۰ ایکس) را نیز در پرونده دارد.

نگاهی به آمار و ارقام

به گزارش شرکت تحقیقاتی IDC هواوی در سال ۲۰۱۹ بیش از ۲۴۰ میلیون گوشی هوشمند عرضه کرده و با رشد ۱۵.۸ درصدی و کسب ۱۷.۶ درصد از کل فروش، پس از سامسونگ در رتبه دوم ایستاده است. با توجه به این‌که سهم سامسونگ ۲۱٫۶ درصد بوده است به نظر می‌رسد هواوی راه سختی را برای تصاحب رتبه دوم نخواهد داشت. هواوی همچنین با فروش ۶.۹ میلیون گوشی ۵G در رتبه اول ایستاده است.

همان‌طور که گفتیم دلیل محبوبیت هواوی در چند سال اخیر عرضه گوشی‌های به‌صرفه و اقتصادی اما قدرتمند بوده است. درحالی‌که این شرکت توسعه گوشی‌های پرچم‌دار سری پی و میت خود را نیز به قدرت به پیش می‌برد. در واقع فروش گوشی‌های پرچم‌دار سری پی و میت این شرکت با افزایش ۵۰ درصدی در سال ۲۰۱۹ به ۴۴ میلیون دستگاه رسیده است. گوشی‌های میان‌رده سری نوا نیز فروشی معادل ۱۲۵ میلیون دستگاه داشته است.

در بخش تبلت‌ها هم هواوی با فروش ۱۴ میلیونی توانسته ۹.۸ درصد از سهم بازار را کسب کرده و در رتبه سوم بایستد. بخش گجت‌های پوشیدنی این شرکت هم عملکرد خوبی داشته و ساعت هوشمند هواوی واچ GT2 تنها ۳ ماه پس از عرضه به فروشی ۲ میلیونی دست پیدا کرده است.

ورود به بازار آمریکا

پس از تسخیر بازار آسیا، اروپا و آفریقا نوبت به یکی از بزرگ‌ترین بازارهای جهان یعنی آمریکاست. از آن‌جا که در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد از گوشی‌های هوشمند فروخته شده در این قاره از طریق اپراتورها به فروش می‌رسد فروختن گوشی به صورت آنلاک و با قیمت کامل در آمریکا دشوار است.

به همین دلیل با این‌که برند آنر و گوشی‌هایی مثل Honor 5X و Honor 8 توانستند موفقیت خوبی در این قاره کسب کنند هواوی به همکاری با یک اپراتور نیاز داشت. اولین چالش هواوی در سال ۲۰۱۶ رقم خورد. این شرکت تا یک قدمی امضای قراردادی با شرکت AT&T برای فروش محصولات سری میت ۱۰ خود پیش رفته بود اما در لحظات آخر این اپراتور به دلیل نگرانی‌های سیاسی از این همکاری منصرف شد.

ریچارد یو مدیرعامل بخش محصولات مشتریان هواوی در نمایشگاه CES 2016 این اتفاق را برای مصرف‌کنندگان ناگوار دانست و کاهش انتخاب‌ها را یک باخت برای مصرف‌کننده آمریکایی عنوان کرد. شرکت AT&T به دلیل نگرانی‌ها از نصب بدافزارهای جاسوسی که پیش از این در مورد برخی برندهای چینی دیده شده بود این قرارداد را امضا نکرد درحالی‌که به گفته هواوی این شرکت سال‌هاست که کیفیت و امنیت محصولاتش را ثابت کرده است.

چالشی دشوار

اما بزرگترین چالش هواوی از آن‌جا شروع شد که دولت دونالد ترامپ تصمیم گرفت هواوی را تحریم کند. به گفته ترامپ هواوی از تجهیزات مخابراتی خود از جمله گوشی‌های هوشمند برای کسب اطلاعات کاربران و مردم آمریکا استفاده می‌کند. این ادعا هرچند بارها از سوی هواوی و دولت چین تکذیب شد اما یک تحریم بزرگ را در پی داشت. تمامی شرکت‌های آمریکایی از ارائه هر نوع خدمات به هواوی محروم شده و این شرکت امکان فروش مستقیم گوشی‌هایش در آمریکا را نیز از دست داد. به این ترتیب گوگل امکان سرویس‌دهی نرم‌افزاری به هواوی را ندارد.

خوشبختانه اندروید یک پلتفرم اوپن‌سورس یا متن‌باز است و به همین دلیل هواوی کماکان می‌تواند از آن در گوشی‌هایش استفاده کند. با این‌حال امکان استفاده از سرویس‌های گوگل شامل پلی استور، گوگل مپس، جیمیل و … وجود نخواهد داشت. هواوی به همین خاطر مجبور شد تا یک فروشگاه اپلیکیشن مجزا با نام AppGallery برای عرضه اپلیکیشن‌ها ارائه کند که البته تاکنون پیشرفت خوبی هم داشته است. سرویس‌های موبایلی هواوی تاکنون ۱۷ کشور و منطقه را تحت پوشش قرار داده و ۶۰۰ میلیون کاربر دارد. همچنین کاربران فعال ماهانه AppGallery هم به تازگی به ۴۰۰ میلیون نفر رسیده است. این رقم با توجه به عمر کمتر از ۲ ساله اپ‌گالری بسیار چشمگیر است.

هواوی همچنین از استفاده از تراشه‌های شرکت‌های آمریکایی مانند کوالکام نیز منع شد. با این‌حال این شرکت خود یکی از بزرگترین تولیدکننده‌های چیپست‌های موبایلی است. شرکت HiSilicon که زیرمجموعه هواوی محسوب می‌شود تراشه‌های Kirin را برای استفاده در گوشی‌های هواوی و آنر تولید می‌کند.

با این‌حال هواوی راه درازی را در پیش دارد. این شرکت توانسته برخی توسعه‌دهندگان محبوب را برای انتشار اپلیکیشن‌های خود در AppGallery مجاب کند. با این‌حال کماکان تنوع پلی استور بسیار بیشتر است و در حال حاضر کاربران گوشی‌های جدید هواوی در کنار AppGallery از فروشگاه‌های اپلیکیشن دیگری مثل Aptoide و Amazon نیز استفاده می‌کنند. با این وجود اگر هواوی بتواند AppGallery را به یک فروشگاه کامل تبدیل کند وابستگی خود را به گوگل کم کرده و این بی‌شک یک مزیت بزرگ خواهد بود.

همچنین امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فراوان گوشی‌های این برند کماکان برای مخاطبین جذاب هستند و فروش عمده این شرکت را نیز کشورهای آسیایی تشکیل می‌دهند که وابستگی بسیار کمتری به پلی استور گوگل دارند.

اکوسیستمی اختصاصی

حتماً راجع به اکوسیستم اپل و محدودیت‌های آن شنیده‌اید. در واقع اپل با سیاست‌های خود و امکاناتی مثل iMessage و محدود کردن لوازم جانبی مثل اپل واچ به آیفون سعی می‌کند کاربران را در اکوسیستم خود نگه دارد. هواوی نیز حالا استراتژی مشابهی را پیگیری می‌کند که در صورت موفقیت می‌تواند سوددهی فراوانی داشته باشد.

گروه تجاری هواوی استراتژی تحت عنوان ۱+۸+N را برای پیشبرد هوش مصنوعی شرکت پیش گرفته است. عدد ۱ نشانگر تلفن همراه، تمرکز اصلی هواوی است. عدد ۸ شامل هشت پورتال اسپیکرها، تبلت‌ها، پی‌سی‌ها، پوشیدنی‌ها، خودروهای متصل، واقعیت افزوده و مجازی، ایرفون‌های هوشمند و صفحه‌های هوشمند هستند. در نهایت N هم مربوط به دستگاه‌های اینترنت اشیا شامل نورپردازی، راهکارهای امنیتی و محیط زیستی می‌شود.

هواوی همچنین پلتفرم خانه هوشمند HiLink را عرضه کرده است. این پلتفرم با همکاری با بیش از ۲۶۰ برند شامل ۱۴۰ محصول توانسته تاکنون ۵۰ میلیون کاربر جمع کند.  HiLink برای اتصال به تجهیزات هوشمند خانگی و کنترل و برنامه‌ریزی آن‌ها از نورپردازی و سیستم سرمایش و گرمایش گرفته تا تجهیزات صوتی و تصویری کاربرد دارد.

همان‌طور که گفتیم سرویس‌های موبایلی هواوی (HMS) نیز نقشی کلیدی در این ماجرا دارند. اگر هواوی بتواند توسعه‌دهندگان را به همکاری ترغیب کند و امکاناتی اختصاصی هم برای کاربران فراهم کند، بعید نیست بتواند با وجود تحریم‌های آمریکا به پیشرفت خود ادامه دهد.