هدف از این پایان نامه نشانه ها و عوارض سوء مصرف مواد می باشد.

        بنابر تعريف علمي پذيرفته شده، اعتياد عبارت است از وابستگي جسمي و رواني فرد به يک ماده دارويي مخدر يا محرک. امروزه در محافل دانشگاهي نيز به جاي کلمه در اعتياد «واژه وابستگي» را به کار مي‌برند و «معتاد» را هم شخص «وابسته» مي‌نامند (باوی، 1388).  از نظر پزشکي، اعتياد يا وابستگي، نوعي سندروم  يا نشانگان باليني است که در پي مصرف  مواد مخدر، در حالات رفتاري، شناختي و فيزيولوژيکي فرد مصرف کننده پديد مي‌آيد. ميزان وابستگي کمي است و شدت و ضعف دارد، اما در هر حال اعتياد رفتاري مرضي يا بيمار گونه است. پس، شخص معتاد يا وابسته در واقع بيمار است و رفتار جامعه با فرد معتاد مي‌بايد بر اساس اين واقعيت علمي سامان يابد که معتادان را بايد مداوا و معالجه کرد (سلمانی، 1392).      به تعريف ديگر، حالت مسموميت متناوب و تدريجي است که مبتلايان آن ناچار هستند که هر چيز وقت مقداري بر مصرف روزانه خود بيافزايند تا اندازه‌اي که بدان معتاد يا با مواد مخدر خو گيرد. نياز رواني و جسماني مبرم به استعمال الکل يا داروي مخدر ديگر که اختيار مصرف و ترک آن از نيروي اراده شخص خارج شده باشد. شخص به ماده مخدر وابستگي رواني و بدني و فيزيولوژيک پيدا نموده و کوشش در افزايش اندازه ماده مخدر دارد (بختیار، 1393).

     نشانه هاي سوءمصرف مواد نسبت به نواع داروي مصرف شده، مقدار دارو و شخصيت معتاد فرق مي‌کند. به اين دليل بايد اين عوامل را جداگانه مورد بررسي قرار داد. ترياک، مورفين، هروئين که مشتقات اصلي ترياک هستند، معمولا از راه بيني کشيدن يا تزريي زير جلدي وارد بدن مي‌شوند و آثار آن که بالافاصله ديده مي‌شوند، عبارتند از: 
1- تخفيف حرکت هاي ارادي، 2- کاهش ميل جنسي، 3- خواب آلودگي که با روشني ذهن  همراه است (روياي خوش)، 4- تسکين درد، 5- انبساط خاطر همراه با احساس رضایتمندي و آرامش،  6- روياهاي شيرين و مطبوع و 7- احساس مبهم از زمان و مکان (باوی،1388). 

عوارض سوءمصرف مواد

عوارض جسمي و رواني: برخي از پيامدهاي گروه جسمي – رواني که بخاطر استعمال مواد مخدر در کوتاه مدت يا دراز مدت عايد انسان مي‌شود به قرار زير است:
1- به گفتة پزشکان مواد مخدر نوعي سم است و مصرف اين مواد باعث نوعي مسموميت مي‌شود که به مرور آثار مخرب خود را بروي جسم و اعصاب و روان انسان مي‌گذارد. 
2- مواد مخدر اعصاب حسي و مراکز مغزي را تخدير و بي حس نموده و طبعا از حساسيت آن ها مي‌کاهد در نتيجه منجر به کاهش ميزان ادراک و حساسيت روحي شخص مي‌گردد. 
3- عوارض سوء مصرف مواد مخدر به مروز زمان بر جسم و روان آدمي به گونه‌اي است که سلامت جسمي و رواني را از انسان مي‌گيرد و بدين وسيله او را از هر حيواني زبون‌تر مي‌سازد او را تبديل به موجودي مي‌کند که نه حيوان است، نه انسان، حيوان نيست، چون جسمش سالم نيست. انسان نيست چون فاقد عواطف و احساسات و اراده و ابتکار و خلاقيت است. 
4- مصرف کننده مواد به هر انگيزه‌اي دست به چنين کاري زده باشد پس از لحظات يا ساعات سرخوشي دچار اندوه و ياس و نگراني و اضطراب زايد الوصفي مي‌گردد. 
5- کساني که ترياک و مشقات آن را مصرف مي‌کند و دير يا زود به عوارضي چون، بيدار خوبي، رعشه عضلات، حالت تهوع، کاهش فشار خون، از دست دادن قدرت بيان، بي دقتي در بينايي مبتلا مي‌شوند (قایدی و قایدی،1392).

عوارض اقتصادي ومالي: 
1- خسارت بر اقتصاد و وضعيت مالي خانواده معتاد. اين خسارت و هزينه تحصيلي غالبا قسمت قابل توجهي از درآمد مالي خانواده معتاد را شامل مي‌شود. امکاناتي که مي‌بايست در جهت رفاه و آسايش و تعليم و تربيت اعضاي خانواده قرار مي‌گرفت، دود مي شود و به آسمان مي‌رود. 
2- خسارت وارد بر اقتصاد کشور ناشي از نگهداري معتادان در زندان ها. بر اساس آمارهاي موجود تعداد زندانيان کشور در سال هاي 1377 و 1378 بين 150 تا 160 هزار نفر بوده است که بيش از 60 درصد آنان يعني ترتيب يکصد هزار نفر، آنان را معتادان و مجروحين مواد مخدر تشکيل داده‌اند. 
3- اعتياد و قاچاق مواد مخدر  مانعي بزرگ بر سر راه توسعه و رونق اقتصادي، خسارت هاي ناشي از سوء مصرف و قاچاق مواد مخدر بر اقتصاد مملکت سالانه بالغ بر 1500 ميليارد تومان است که در مقايسه با تعداد معتادان کشور سرانه هر معتاد  بالغ بر دو هزار تومان در روز مي‌شود (سرداری،1389). 

فهرست مطالب

سوءمصرف مواد    1
تاريخچه سوءمصرف مواد در جهان و ايران    3
نشانه‌هاي سوءمصرف مواد    6
عوارض سوءمصرف مواد    6
DSM- IV    10
ICD-10    10
الکل    10
الکل    10
آمفتامین ها    10
محرک های دیگر، از جمله کافئین    10
کافیئین    10
مسکن یا خواب آورها    10
حشیش    10
کانابینوئید ها    10
کوکائین    10
کوکایین    10
توهم زاها    10
توهم زاها    10
مواد استنشاقی    10
حلال های فرار    10
نیکوتین    10
توتون    10
مواد افیونی    10
مواد افیونی    10
فن سیکلید ین    10
مصرف چند ماده    10
رخوت زاها، خواب آورها، اضطراب زداها    10
چند ماده    10
1-    الكل:    12
2-    باربيتورات ها و خواب آورها:    13
3-    مواد استنشاقي:    14
4-    مواد افيوني:    14
ج)  توهم زاها    16
پيـشگيـری از اعتيـاد    16
سطــوح پيـشگيـری    17
بیماری سوءمصرف مواد در ايــران    19
دیدگاه های گرایش به بیماری سوءمصرف مواد    21
عوامل زيستي درگیر در سبب شناسي اعتياد و سوء مصرف مواد
نظريات و تحقيقات مربوط به عوامل اجتماعي و فرهنگي 
ديدگاه هاي روان تحليل گري
ديدگاه رفتاري درمورد اعتياد و سوء مصرف مواد
ديدگاه و نظريات شناختي و شناختي ـ اجتماعي

بازنگری پژوهش ها    
منابع