دانلود پایان نامه کارشناسی رشته ادبیات

تاملی بر جامعه شناسی مفاهیم و مضامین ادب فارسی در اندیشه‌های عطار نیشابوری

*قابل استفاده برای رشته های علوم اجتماعی و جامعه شناسی
 
مقدمه 
شیخ عطار یكی از مردان بزرگ ادبی و عرفانی ماست كه شایستگی لقب انسان كامل را دارد. روح او منبعی سرشار از حكمت و دانش بود. تن و جان خود را وقف عبادت خالق و خدمت مخلوق كرد. هم كار می‌كرد و هم شعر می‌گفت و كتاب می‌نوشت. نه اینكه شعر و شاعری را وسیله كسب مال و جاه قرار دهد و تسوف و قلندری را دست آویز تنبلی و تن آسایی از كار طبابت و داروخانه سازد، هم كسب معیشت می‌كرد و هم خدمت به خلق. طبع وقاد و زبان سحر انگیز شاعرانه و قلم توانا و سخار او در نویسندگی، همه حرف تعلیم و تربیت و تذهیب اخلاق جامعه بشری شد. 
 
نمونه‌ای از احوال خود را در اواخر منظومه منطق الطیر به این زبان بیان می كند: 
چو زنان خشك گیرم سفره پیش 
تر كنم از سوژیای چشم خویش 
من نخواهم نان هر ناخوش منش 
بس بود این نانم و این نام خودش 
من ز كس بر دل كجا بندی نهم 
نه طعام هیچ ظالمی را خورده‌ام 
نام هر دونی خداوندی نهم 
نه كتابی را تخلص كرده‌ام 
همت عالیم، ممدوحم بس است 
قوت جسم و قوت روحم بس است 
نه هوای لقمه سلطان مرا 
نه قفا و سیلی دربان مرا  
 

زنان الگوی همه

نقش و جایگاه زن یا مرد در معادلات اجتماعی و زن هر كدام در تغییر و تحول اجتماعی، یكی از چالش‌های دیرینه انسان متفكر در طول قرون و اعصار بوده است. در بستر زمان و تطور تاریخی تغییر نگرش‌ها و باورهای فردی- اجتماعی، این نقش دستخوش تحولات چشمگیری گردیده كه گاه شكل ستیزه به خود گرفته و هر جنس علیه دیگر جبهه‌گیری كرده و با تمسك و سوء استفاده از تمامی ابزارهای انسانی و مادی (اندیشه و تكنولوژی) و حتی روحانی و دینی (آموزه‌ها و غلط‌های مصطلح، روایات جعلی) اقدام به اثبات برتری جنسیت خود نموده است. این انگاره‌های ذهنی و باورهای اجتماعی گاه چنان جامه استدلال و منطق بر قامت اندیشه و سنت پوشانده است كه نام آوران عرصه تعقل و تدبر را به غلط افكنده است و جملاتی از آنان در حافظه ثبت گردیده كه متفكران عصر جدید را نیز بعضاً با تردید جدی روبرو می‌سازد. 

 
 
واژه‌های كلیدی:

ادب فارسی

كتاب سیمای جامعه

اندیشه‌های عطار نیشابوری 

علوم اجتماعی و جامعه شناسی

 
 
 
 
فهرست مطالب
 

بخش اول: مفهوم عشق و زن در آثار عطار 

مقدمه: زنان الگوی همه 
فصل اول: عشق و زن در آثار عطار 
فصل دوم: زن پارسا و پارسایی زنان 
فصل سوم: زن و نقش مادری 
فصل چهارم: پیر زنان خردمند 
 

بخش دوم: تاملی بر جامعه شناسی دعا و نیایش‌های عطار نیشابوری

مقدمه 

فصل اول: دیدگاه عطار درباره دعا و نیایش 

دینداری و بیان عقاید 

فصل دوم: محتوا و مضمون نیایشهای عطار 

الف- عظمت خالق 
ب- مخمر مخلوق 
ج- عشق محبوب 

فصل سوم: تجلی شخصیت دینی عطار در دعاهای او 

ارزش تعلقات عالم و آرزوهای دور و دراز 
تبیین راه و نحوه سلوك سالك 
 

بخش سوم: آسیبهای اجتماعی در اندیشه عطار نیشابوری 

مقدمه: اهمیت مسائل اخلاقی و اجتماعی 

فصل اول: تاملی بر مفهوم خشونت علیه زنان 

فصل دوم: از نگاه جامعه شناسی ادبیات خشونت علیه زنان 

 

بخش چهارم: رهبری و رهروی در منطق الطیر عطار 

مقدمه: طنز از نظر عطار 
فصل اول: گفتگو میان رهبر با رهروان 
فصل دوم: شرایط رهبری 

فصل سوم: حكومت و رهبری 

فصل چهارم: صفات رهبر 

الف- معرفت و عرفان 
ب- اطاعت و بندگی 
ج- دوری از كبر 
د- نظر رحمانی 
فصل پنجم: صفات رهروی 
فصل ششم: اطاعت از رهبری 
فصل هفتم: هدایت- رهبر و هدایتگری رهرو
 
بخش پنجم
فصل اول: واژه‌ها و نمادها از دیر كار 
روش و صنایع عطار 
عقل ستیزی در ادبیات عطار 
نظریه وحدت وجود عرفانی درباره عشق 
زبان قصه‌ها بر عشق عطار حكایت لیلی و مجنون 
فصل دوم: مفاهیم اجتماعی 

فصل سوم: سیمرغ- بزرگترین مفهوم اجتماعی حكایات اجتماعی منطق الطیر